Mother | आई - मॅक्झिम गॉर्की - Book Review in Marathi
Mother | आई - मॅक्झिम गॉर्की (पुस्तक परीक्षण) Book Review in Marathi
मॅक्झिम गॉर्की (Maxim Gorky) यांच्या आई या कादंबरीला जागतिक साहित्यात एक महत्त्वाचे स्थान आहे. क्रांती, संघर्ष, आणि आईच्या निस्सीम प्रेमाची कथा सांगणारे हे पुस्तक फक्त साहित्यिक नव्हे, तर भावनिकदृष्ट्याही वाचकांना आतून हलवून टाकते. मराठी अनुवादात आलेल्या या कादंबरीला आई - Mother हे नाव मिळाले आहे, जे तिच्या केंद्रबिंदू असलेल्या मातृत्वाच्या महत्त्वाला न्याय देते.
गॉर्की यांनी रशियन क्रांतीपूर्वकाळातील एका सर्वसामान्य कुटुंबाच्या जीवनाची कथा मांडली आहे. पुस्तकाची नायिका पेलागेया, एक साधी, निरक्षर स्त्री, आपल्या मुलाच्या क्रांतिकारी विचारांनी कशी प्रभावित होते आणि त्यासाठी स्वतःचा संसार, शांततामय आयुष्य आणि शेवटी स्वतःचा जीवही कसा समर्पित करते, ही कथा वाचकांना अंतर्मुख करते. आई हे केवळ एका स्त्रीचे नाव नसून, त्यामागे एका युगाचा, विचारांचा आणि सामाजिक बदलाचा आवाज आहे.
पेलागेयाचा मुलगा पावेल हा कथेचा मध्यवर्ती पुरुष आहे. तो क्रांतिकारक चळवळीत सहभागी होतो आणि त्याच्या या प्रवासात त्याची आईही नकळत सहभागी होते. सुरुवातीला स्वाभाविक आईची भीती आणि काळजी असलेली पेलागेया, पुढे तिच्या मुलाच्या विचारांमध्ये इतकी सामावून जाते की, ती स्वतःही चळवळीत एक महत्त्वाचा घटक बनते. एका निरक्षर आईचे साक्षरतेकडे आणि सामाजिक जाणिवेकडे झालेले प्रवासाचे वर्णन मनाला भिडते.
गॉर्की यांच्या लेखणीतून पेलागेयाचे निस्वार्थी मातृत्व प्रभावीपणे उभे राहते. पेलागेयाच्या डोळ्यांतून वाहणारे अश्रू आणि तिच्या शांत स्वभावामागील प्रचंड जिद्द, हे वाचकांना नकळतच स्वतःशी जोडून घेते. तिची कळकळ, तिचे दुःख, आणि तिच्या मुलासाठीचे तिचे प्रेम हे आपल्याला मानवी भावनांची खोल गुंफण दाखवते.
मातृत्व हेच या पुस्तकाचे खरे हृदय आहे. आईसाठी तिचे मूल कधीच मोठे होत नाही, आणि मूलासाठी आईची सावली ही एक न संपणारी सुरक्षा आहे. पेलागेयाचा त्याग आणि धैर्य हे प्रत्येक वाचकाच्या अंतःकरणाला चटका लावते.
या कादंबरीत गॉर्की यांनी क्रांतीपूर्व काळातील शोषण, अन्याय, आणि सर्वसामान्यांच्या जीवनातील अडचणी यांचे जे चित्रण केले आहे, ते आपल्या भारतीय परिस्थितीलाही जवळचे वाटते. आपणही आपल्या आईच्या त्यागाची आठवण करून, तिच्या संघर्षाला नतमस्तक होतो.
आई ही कादंबरी केवळ एक कथा नाही; ती एक प्रेरणा आहे. ती आपल्याला शिकवते की कोणताही संघर्ष फक्त शस्त्राने जिंकता येत नाही, तर त्यामागे असणाऱ्या माणसांच्या भावनांनी आणि निष्ठेनेच तो जिंकता येतो. मराठी अनुवाद वाचताना गोर्कीच्या प्रतिभेला मराठी भाषेने दिलेला न्याय वाखाणण्यासारखा आहे.
ही कादंबरी प्रत्येक मराठी वाचकाने वाचायला हवी, कारण ती आपल्याला मातृत्व, संघर्ष, आणि आदर्श समाजाच्या निर्मितीचा विचार करायला लावते. पेलागेयाच्या रूपाने आपण एका आईचा सच्चा आत्मा पाहतो, जो प्रत्येक संकटाला धैर्याने सामोरे जातो.
"आई म्हणजे एक प्रेरणास्थान, आई म्हणजे निष्ठेची मूर्ती, आणि आई म्हणजे अखंड प्रेमाची गाथा."
"जर तुम्हाला अशा अद्भुत पुस्तकांच्या सखोल परीक्षणांचा आणि साहित्यिक चर्चा वाचनाचा आनंद घ्यायचा असेल, तर 'मराठमोळी लेखणी' सोबत नक्कीच जोडलेले रहा. येथे तुम्हाला मराठीतील दर्जेदार साहित्य, समीक्षा, आणि विचारप्रवर्तक लेख यांचा खजिना मिळेल. तुमच्या आवडत्या पुस्तकांवर चर्चा करण्यासाठी आणि नवीन साहित्य शोधण्यासाठी आमच्याशी जोडलेले रहा. 'मराठमोळी लेखणी' वाचकांसाठी एक साहित्यिक व्यासपीठ आहे, जिथे मराठी भाषेच्या समृद्ध परंपरेला जागतिक स्तरावर नेण्याचा आमचा प्रयत्न आहे. वाचन सुरू ठेवा आणि साहित्यप्रेमाचा आनंद लुटा!"
